प्रसङ्‍गबस्
दुर्गानाथ शर्मा
सञ्चारकर्मी
नेपाल टेलिभिजनमा २१ वर्ष लामो सेवा अबधि पछि म रिटायर्ड भए । यो दुइ बर्षको अबधि मैले किताब पढेरै बिताए" । विशेष गरी तथ्यमा आधारित र बायोग्राफि पुस्तक पढ्‍न मन पर्छ । भर्खरै मैले अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगका पुर्ब प्रमुख आयुत्त सुर्यनाथ उपाध्यायåारा लिखित अख्तियारमा ६ बर्ष् पुस्तक पढि सिध्याए। एउटा कुशल प्रशासकका रुपमा चिनिएका उपाध्याय कुशल लेखक पनि भएको प्रमाण यो किताब पढेपछि अनुभुत हुन्छ । नेपालमा स"स्थागत रुपमा कसरी भ्रष्टाचार हुन्छ ? कसरी षडयन्त्र गरेर भ भ्रष्टाचारीहरु उम्किन्छन् ? राजनितीक रुपमा कसरी भ्रष्टाचारीहरु सरक्षित छन् ? भ्रष्टाचार गर्न कसरी सिकिन्छ ? जस्ता कुराहरु यो पुस्तकमा घाम जस्तै छर्लङ्‍ग देखाइएको छ । हामीले पत्याउदै नपत्याएका कुरा छन् यस पुस्तकमा । नेपालको न्यायलय र पुलिस प्रशासन सबैभन्दा बढी भ्रष्टाचार हुने ठाउ हो । प्रमुख नेताहरु र ठुला ठुला कार्यालयका हाकिमहरु नै बढी मात्रामा भ्रष्टाचारमा स"लग्न भएको देखिन्छ । नेताहरुले मुलुकको यस्तो दुर्गन्धित स्थिती रोक्नुपनर्ेमा आफै त्यो काममा स"लग्न छन् । अरुलाइ नगर भन्नेहरु आफै त्यसो गरिरहेका छन् । सुर्यनाथ उपाध्याय प्रमुख आयुत्तm हु"दा भ्रष्टाचारी नेताहरुलाइ कार्बाहि गनर्े शाहस गरेका थिए तर उनको काममा न्यायलयले साथ दिएन । भ्रष्टाचार हुने तरीका र ठुला ठुला नेताहरुले भ्रष्टाचारीको कसरी स"रक्ष्ाण्ा गनर्े रहेछन् भन्ने कुरा नै मलाइ बढी रोचक पक्ष्ा लाग्यो । पैसा हुनेले नै यस्तो काम गर्छन् । उनीहरु नै उम्किन्छन् । डराएर हो वा अन्य कारण्ाले लेखकले कुनैपनि भ्रष्टाचारीको नाम उल्लेख गनर्ुभएको छैन । पत्रकार भएका नाताले मैले तिनलाइ हुलियाबाट चिन्न सजिलो भयो । नामै उल्लेख गरेरै लेखेको भए अभm राम्रो हुने थियो । सबै नेपाली नागरिकहरुले यो पुस्तक पढ्‍दा देशमा कसरी भ्रष्टाचार हुन्छ भन्ने बारेमा जानकारी पाउछन् । युबा पुस्ताहरुले यो किताब एकपटक पढ्‍नैपनर्े देखिन्छ । युबाहरुमा जोश , जागरले भरिएका हुन्छन् । यो त अति भयो भनेर उनीहरुले त्यसका बिरुद्धमा भण्डाफोर गर्न सक्छन् । समाजमा भ्रष्टाचारको नियन्त्रण्ा हुन सक्यो भने यस पुस्तकको सफलता हुनेछ ।

कोशेली को टुक्रा यो लेख गत शनिबार ( १० ) फागुनको कान्तिपुर कोसेली मा प्रकाशित छ । लामो समयको प्रतिक्षा पछी उक्त लेख छापिएको हो ।

गुफाबासी कलाकार
नरेन्द्र रौले
थरीथरीका फूलहरु फूल्ने तरखर छन । हागाहरु लत्रेर भुइ छुन खोज्दैछन । आगनमा अरनिकोको मूर्ति छ । ओखरका पातहरु सुकेपनि भोगटे र अमिलोका बोटहरु हरिया छन । बगैचाको कुनामा गुलाबका थुगाहरु मुस्कुराइरहेका देखिन्छन्। निर्जन ठाउ,अध्यारो परिबेश । लामो यात्रा गर्दा गर्दै कुनै पहाडको जगलमा पुगेजस्तै । अगाडी बढ्‍न खोज्ने पाइलाहरु रोकेर यतै बास बस्नुपर्ला जस्तो भइसक्यो । यस्तो अनकन्टार ठाउमा को बास बस्छन् होला ? फूलेका कपाल ,आखामा चस्मा लगाएका,उमेरले ७३ पुगेका चित्रकार मनुजबाबु मिश्र । जो आफूलार्इ बहुदलको बिरोधि भन्छन्। वीस बर्ष् देखि घरभित्र बन्दि जीवन बिताइरहेका छन्। डाडामा घाम अस्ताएको एक मध्यान्ह । घरभित्र अध्यारोले राज्य गरेको छ । (त्यसो त उनी आफै यो घरलार्इ गुफा भन्छन् ।) हातमा बासका कलम,अगाडि बाक्लो स्केच बुक छ । लालटिनको मधुरो प्रकाशमा केहि कोरिरहेका छन् उनी । चित्र बनाउदा बनाउदै जीवन पनि ढल्किसक्यो । कमजोर आखा र स्मरण श,हात लुलो भएर खासै चल्दैनन्‍ तैपनि चित्र बनाउन छोडेका छैनन् उनले । कोठाभरी जताततै पेन्टिङै पेन्टिङ छन् । उनको नजरमा कला नै सर्बोच्च देबता । सबैले देबताको पुजा गर्छन् ,उनले कलाको । सुन्दा अचम्म लाग्ला,देउता आफै बनाउछन् मनुजबाबु । कसरी ? भन्छन् ,"मैले आफ्‍नो देउता आफै बनाउछु । र रेखा र शब्दरा ।" तुलसि मिश्रका जेठा छोरा मदनबहादुर र कान्छा मोहन थिए । तिनै मदनबहादुर नै अहिलेका मनुजबाबु मिश्र हुन् । कुशल कलाकार, चित्रकार,सगितकार र नाटककार उनका बुबा राण्को दरबारमा नाटक खेलाउथे । आफुलाइ 'बुबाकै फोटोकपि' भन्न मन पराउछन् मनुजबाबु । चौध/पन्ध्र बर्ष्मै आफै नाटक लेख्थे,खेल्थे,खेलाउथे । चाबहिल क्ष्ोत्रमा उनले नाटक देखाउदा हेनर्े मान्छेहरुको भिड लाग्थ्यो । एकताका गायक पनि थिए उनी । रेडियो नेपालमा आधा दर्जन गीत उनको आवाजमा स्वरबद्ध छन् । बाल्यकाल निकै कष्टमय छ उनको । भाइ आठ बर्ष र आफू बार्‍ह बर्षको छदा एक बर्ष भित्र परिवारका सात जना महत्वपुर्ण ब्यत्तको निधन भयो । यो कस्तो बिपत्त आइलाग्यो ? 'कथा लामो छ बाबु ।' धेरै कुरा उनले खोलेनन् । सबैबाट एक्लिएर घरमा दुइ भाइ मात्र बा"कि रहे । घरको छानो चुहिन्थ्यो । पेटभरी खान नपाइ कति रातहरु गुजारे त्यसको त लेखाजोखा पनि छैन । उनका चित्रहरु कस्ता छन् ? आफ्‍नै अनुहार एनामा हेर्दै कागजमा उतार्छन् । त्यसैलार्इ दुरुस्तै पशुको रुप दिन्छन्, टाउकोमा पशुको सिङ हाल्छन् ,लामा (लामा कान बनाउछन् । के छ उनका चित्रहरुमा ? 'तिनमा विकत मानिसको रुप छ । एउटै घरमा बस्ने मान्छे एक अर्का सग अपरिचित छन् । वल्लो घरको मान्छले पल्लो घरकोलाइ सहयोग गर्दैनन् । जताततै छल,कपट र फट्‍याइछ । मेरा चित्रमा तिनकै छाया हुन्छ ।' प्रष्टयाउदै भने । एउटा चित्र बनाउन भण्डै तिन महिना लाग्छ उनलाइ । चित्र बनाउनु उपन्यास लेख्नु जस्तै लाग्छ रे । 'कारखानामा बिस्कुट उत्पादन गरेभम बनाउन सत्तन ।' उनी भन्छन् । उनका चित्रहरुमा सुन्दर धर्तीलाइ कुरुप बनाउने मान्छेका त्रियाकलाप,बिभत्सतामा परिणत भएका हिरोसिमा र नागासाकिका दश्य,समग्रमा युद्ध,हत्या, र नरसहारका क्रुर द्री श्यहरु भेटिन्छन् । 'जे देख्छु,कल्पना गर्छु त्यसैलाइ जादुगरले अगाडि ल्याउछु र चित्रण गर्छु ।' बत्तिको मधुरो प्रकाशमा उनले भने । चित्र बनाउनु सगै निबन्ध,कथा,उपन्यास,विधामा उनले कलम चलाएका क्री तिहरुको स"ख्या १८ पुगिसक्यो । विश्वकलाको इतिहास,मेरो चित्र मेरो छाया (निबन्ध),तरङ्ग तरेलि (निबन्ध),स्वप्न सम्मेलन (उपन्यास),दुरान्तर (निबन्ध),एउटा कथाको कथाकार (निबन्ध),अनुहारका पानाहरु (निबन्ध),उनका प्रमुख क ृतिहरु हुन्‍ । आफु बा"चेको परिबेश,प्रकक्री ति,कला,मानविय स"बेदना,समसामयिक राजनिती,ध्व"स,बिध्व"स नै उनका लेखनका मुल बिषयबस्तु हुन् । महा"काल बौद्ध स्थित आफ्‍नै गुफाभित्र पुराना दिनहरु मनुजबाबुको सम्झनामा ना"चिरहन्छन् अचेल । साथीभाइ स"ग पनि खासै भेटघाट हु"दैन । कहिलेकाहि" अमेरिका बरालिएका डा तारानाथ शर्मा फोन गर्छन् ,इमेल पठाउछन् । घर बाहिर उनी निस्कदैनन् । साझ ६ बजेदेखि ७ बजेभित्र सुतिसक्छन् । काठमाडौ" सिरक ओढेर मस्त निद्रामा सुतेको हुन्छ । उनी मध्यरातमा २ बजे ब्यूझिसक्छन् । सिरानिमा राखेका किताबहरु पल्टाउछन् । मन लागेका बेला लेख्छन् ,चित्र बनाउछन् । नत्र झोक्राएर बस्छन् । चालिसौं बर्ष भइसक्यो यस्तै छ उनको दिनचर्या । राजाबादीको आरोप पनि खेपेका छन, मनुजबाबुले । के उनी साच्चै राजाबादी हुन् ? 'म राजाबादी भए तपाइ मलाइ भेट्‍न सक्नुहुन्थ्यो ?' उल्टै प्रश्न गरे । 'राजालाइ खुसि पार्ने काम गरेको भए म कहा" पुग्थे" ? म त सामन्ति ब्यबस्था र चाकडी प्रथाको घोर बिरोधि हु" ।' स्पष्टिकरण दिए । यद्यपि आफूलार्इ 'राजतन्त्रबादी' भएको चा"हि स्वीकारे । 'म राजाबादी होइन । राजतन्त्रबादी हो । ब्यक्ती जो सुकै होस् । राजसस्था रहनुपर्छ ।' झोक्किदै भने । तर प्रचण्डको सरकारप्रति उनी आशाबादी छन् । भन्छन् ,'राम्रो काम गर्ने जसको पनि तालि बजाउछु । नराम्रो गर्नेहरुको बिरोध गर्छु ।' कलालाइ कहिल्यै ब्यापारका रुपमा नलिएका मनुजबाबुले जनक शिक्षा सामग्री केन्द्र लिमीटेड मा ५ बर्ष र शिक्षा मन्त्रालय उपसचिब भएर दश बर्ष काम गरे । मदनमणि दिक्षितले सम्पादन गर्ने हालखबर साप्ताहिकमा कार्टुनिस्ट भएर काम गरे । पैसा कमाउने उद्देश्य राखेको भए ठूलै धनी भइसक्थे उनी । 'एउटै चित्रको ३/४ लाखमा बिक्री हुन्छ ,भएन त कमाल ? 'साच्चै महिना दिन अगाडि त कमालै भयो । बेलायतमा भएको कला प्रदर्शनी उनले बनाएको मोनालिसाको तस्विर दुई लाखमा बिक्री भयो । मोनालिसाकै बारेमा मात्र उनले एक दर्जन चित्र बनाएका छन् र आधा दर्जन लेखहरु लेखेका छन्‍ । प्रmान्सको लुभ स"ग्रहालयको भब्य कोठामा सजिएर बसेको छ मोनालिसाको चित्र । जहा उनलाइ हेर्न एसिया,अमेरिका र अफ्रिकाका लगायत विश्वका सयौ राष्ट्रबाट मानिसहरुको घुइचो लाग्छ । उनको तस्विर क्यामेरामा कैद गर्न नपाएपनि दिमागमा थुप्रैले कैद गर्छन् । उनी त्यति आकर्षक नभइदिएकि भए सायद उनको अपहरण हुने थिएन होला । त्यसैले त आकर्षक र बहुमुल्य वस्तुमा सधै चोरी र अपहरण को त्रास रहन्छ । मनुजबाबु आफूलाइ नास्तिक ठान्छन् । अछिता र अबिरले कहिल्यै देउता पुजेनन् । उनको नजरमा कुकुर पनि देउता,चरा पनि देउता । हात,पाखुरा र आत्मविश्वासमा मात्रै विश्वास छ उनमा । ससार छोड्‍नु अघि आफूले लेख्न थालेका आर्ट अफ द नन् युरोपियन कन्ट्री र ,ग्यान्ज स्कुल अफ आर्ट किताब लेखेर सिध्याउन पाए भन्ने मनमा छ । त्यसबाहेक आफू सँग भएका चित्रकला र अन्य बहुमुल्य सामग्री सरक्षण गरिदिने कुनै सस्थालाइ हस्तान्तरण गर्न पाए भन्ने सुरमा छन् । जीवनमा सबै भन्दा बढी कसलाइ माया गरे होलान् मनुजबाबुले ? हातको इशाराले देखाउदै भने, 'उ के त श्रीमतिलाइ ।' यो सुनेर धर्मपत्नि रमला चाहि हासिन् । जेठा छोरा रबीन्द्र मिश्र बिबिसी नेपालि सेवाका सम्पादक छन् ,कान्छो रोशन पेशाले कम्प्युटर एनिमेटर हुन् (उनी पनि कलाकार हुन्‍ ) । छोरी डा मञ्जु मिश्र चाहि कलेज खोलेर बसेकि छिन् । उनलाइ कसको बढी माया लाग्छ होला ? 'सबैको लाग्छ तर कान्छो छोरा सग बढी आत्मियता छ ।' कुराकानी भइरहदा लन्डनबाट रोशनको फोन आयो । बोलिबाटै बुझिन्थ्यो । कति आत्मिय सम्बन्ध छ भनेर । रात ढलेर झ्याउकिरी बास्न थालिसके मनुजबाबुको 'गुफा' अझै अध्यारै छ । बत्ती बल्ने कतै सकेत देखिदैन । धमिलो छायामा मोनालिसाको मुस्कान भने चम्किरहेको छ ।

सालीताजियासँग चार घण्टा स्पा
-पुष्कर शाह
सलीताजियाले मलाई धेरै पहिला देखी नै हङेरीमा स्वागत छ भनेर इमेलमा निम्ता दिएकी थिइन । म बुढापेस्ट पुग्दा उनी ईटालीमा रहिछन। सुरेन्द्रले मलाई सिङ्गै अपार्टमेन्ट मिलाई दिए । दुई दिनपछि सलीताजिया पनि आइपुगीन । उनले मलाई लन्चको लागि निम्तो दिइन । हामी एउटा टर्किस रेस्टुरेन्टमा गयौं‌ । टर्किस खाना हाम्रो लागि नौलो नै थियो। स्वार्मा र कबाब बाहेक मलाई अरु नाम थाहापनि थिएन । हामीले रेस्टुरेन्टमा गएर खानाको रङ हेरेर खाना मगायौं। सजिलै चिनेको र मनपर्ने भात थियो । त्यही भातसँग अरु खाना । मैले मागेको खाना त ठिकै परेछ । सलीताजियाको खाना त चिल्लो र पिरो बढी रहेछ । उनको आधी खाना त मैले नै सिध्याइदिनुपर्‍यो ।
लन्चपछि उनले मलाई स्पा (साउना) जानको लागि आग्रह गरीन । मेरो अरु कुनै काम नभएकोले म उनीसँग स्पा जान तयार भएँ । हामी आइसक्रिम खाँदै हिँडेर उनको अपार्टतिर लाग्यौं‌ । लण्डन र पेरिससँग दाज्न मिल्ने यहाँका भवनहरु त्यस्तै सुन्दर र भब्य छन । संसद भवन त यहाँको ल्यान्डमार्क नै हो । दोस्रो विश्वयुद्दको अवशेष झैं लाग्ने कतै कतै साना गल्लीहरु भने न्यास्रा लाग्छन । त्यसबेला युद्धले तहस नहस भएका भवनलाई जस्ताको तस्तै राखे झैं लाग्छ । फुस्रे नरङिएका । तै पनि मान्छेको बास भने देखिन्छ। आजकाल बलियो इलेक्ट्रोनिक् ढोका बनाएर कोड सिस्टमले ढोका खोलेर भित्र छिर्छन मान्छेहरु । दोश्रो विश्वयुद्दताका बम बारीबाट ज्यान जोगाउन त्यतीबेला बनाइएका भूमिगत सुरुङहरु अहिले डिस्को र पब बनाउन खुबै उपयोगी भएका छन । मेट्रो स्टेसनका सिडीहरुमा बच्चा बोकेर माग्न बसेका तरुनी आमाहरु प्रशस्त देखिन्छन । उनीहरुको छेवैमा फुलका गुच्छा बेचिरहेका बुढी आमाहरु पनि देखिन्छन । यि द्रिश्यले तरुनी आमाहरुलाई ब्यङ्य गरे झैं लाग्छ । सलीताजियाको अपार्टमा गएर हामीले स्पाको लागि कपडाहरु लियौं । स्पा भन्नासाथ मलाई लाओसको याद आउँछ । धेरै बर्ष अगाडि लाओसमा डायनाले मलाई स्पा लैजाँदा मैले सम्भोग गर्ने स्नान घर पो रहेछ भन्ठानेर अत्तालिएको थिएँ । आज मैले त्यो लाओसको घटना सलीताजियालाई सुनाउँदा एक किलोमिटर जती हाँसीन। हामी ट्राम चढेर स्पा सेण्टरतिर लाग्यौं । ट्राम (रेल जस्तै देखिने र फ्लामे लिकमै गुड्ने । तर रेल भन्दा धेरै सानो) मा टिकट उपलब्ध हुँदैन। टिकट भूमिगत मेट्रोमा किन्नुपर्छ । हामीलाई भूमिगत मेट्रो झर्न अल्छि लाग्छ। ट्राममा बेला बेलामा टिकट जाँच हुन्छ । टिकट जाँचमा परियो भने जरिबाना हुन्छ। नत्र त्यत्तिकै हिंडे हुन्छ । मान्छेहरु टिकट किन्छन र ट्राममा चडछन । यो एउटा इमान्दारिताको नमुना हो । प्राय नयाँ पर्यटकलाई यो कुरा थाहा हुँदैन । सलीताजियासँग महिनाभरीको टिकट छ । केहीगरी म जाँचमा परें भने थाहा भएन भन्नुपर्ला । हुन पनि म आएको दुई दिन त भयो । आधी घण्टा लगाएर हामी स्पा सेन्टर पुग्यौं। सलीताजियाले हामी दुबै जनाको टिकट किनीन। चिसो पानी, मन तातो, तातो, अती तातो, स्विमिङपुल, स्टिमबाथ, ड्राइबाथ कस्तोमा बस्ने ? हामीले सबै ठाउँ आफुलाई पुर्‍यायौं। सलीताजिया मेरो लाओसको घटना सम्झेर बेला बेलामा मरी मरी हाँस्छिन । चार घण्टामा थाकेर हामी निस्कियौं । म फेरी बिना टिकट ट्राममा चढें । बेलुकी हामीलाई सुमीकहाँ खाना खाने निम्तो थियो । हामी पुग्दा मम बन्दै रहेछ । सबै मिलेर आफ्नो आफ्नो आकारको मम बनायौ। आकार जस्तो भए पनि मम निकै मिठो भएछ । पिरो टिम्बुरको अचार क्या स्वादिलो !!!!! सुमीले बुढापेस्टमा मम पसल खोले पनि चल्छ होला । मैले पिउँदा पिउँदै एक गिलास वाइन पोखें । त्यो पनि ल्यापटपमा। जस्मिनले मलाई वारेन्ट दिइ- अब फेरी पोख्यौ भने म तिमीलाई यहाँ आउन दिन्न । ५ बर्ष कि फुच्चीको वारेन्टलाई मैले दुबै कान समातेर स्विकारें। मम सकिँदा रातको १२ बजी सकेको थियो । यहाँ यातायातको २४ सै घण्टा कुनै दु:ख छैन । सलीताजिया आफ्नो अपार्टतिर लागिन । म सुरेन्द्रको अपार्टतिर । मलाई अली अली वाइन लागेको छ । म एक्लै फुटपाथमा हाँस्दै हिँड्छु । सलीताजियाले मलाई पहिलो पटक इमेल लेख्दा मैले उनलाई कुनै हंगेरियाली केटी भन्ठानेको थिएँ । पुर्बी यूरोपियाली वा रसियाली जस्तै लाग्ने नाम । गहुँगोरो छालामा अलीकती सेतो रङ बढी भएको । बाटुलो अनुहार, खिरिलो बन्न बन्न खोजेको नाक, मुस्काउन खोजेका ओँठ, चिम्सा चिम्सा खुलेका आँखा । उनी त सलीताजिया गुरुङ पो रहिछन। यहाँ उच्च शिक्षा लिन आएकि । अहिले उनलाई भेटेर खुब हाँसो उठेको छ मलाई । लाओसमा डायनासँग भएको घटना सुनाएर सलीताजियालाई खुब हँसाएँ । अब सलीताजियाको घटना डायनालाई सुनाउन पाए उ कती हाँस्दी हो ? सलीताजिया !!!
Permalink
33 Comments »
sushil poudel 'dubai' said,
January 6, 2009 @ 5:47 pm
hi puskar ji hajur kai chhan din le le moj garnuhos yasarinai jawos hajur kadin subakamana cha maro by .
sonu said,
January 7, 2009 @ 4:27 am
Kasto naam ho yesto Salitajiya? Any way nice artical. Salitajiya looks seksi. ???
krishna sitaula said,
January 7, 2009 @ 6:00 am
Hi Pusjkar I am krishna niraula I am from Nepal ,now in Saudi arabia.I have some questions for YOU, I hoped you will answer me.1. Who is she?2. How do you meet him and where in frist time?
krishna niraula said,
January 7, 2009 @ 6:02 am
Hi Pusjkar I am krishna niraula I am from Nepal ,now in Saudi arabia.I have some questions for YOU, I hoped you will answer me.1. Who is she?2. How do you meet him and where in frist time?any way is unforgotable.
Madhav-Palpa-Argali-Ranuwali said,
January 7, 2009 @ 6:21 am
Hi.puskarji You Are great
palpali mgr,tara said,
January 7, 2009 @ 7:52 am
होइन है पुषकर दाजु सालीताजिया को निकै बर्णन गर्नु भएको छ है केही भयो कि जस्तो छ है अनी कसरी पोखाउनु भयो तनी वाइन त्यो पनि ल्यापटप माथि कस्तो caraeless, जे भएपनी तपाईंको यात्रामा मिस सालीताजियाले गर्नु भएको सहयोगले तपाईंको यात्रा सहज बनाएको छ भन्नु पर्छ, तर मिस सालीताजियाले किन नेपाली नेम लाई एतिसाहारो मुडिफाइ गर्नु परेको होला ……?
yuvraj rijal said,
January 7, 2009 @ 8:52 am
puskar jee ma ta tapailai kaam dekhi bhageko dusahasi thito bhanchhu. cycle liyera desh bidesh chaharera ke hi upalabdhi hudaina kaam garnus kaam. aaja indian haru sansaar ka junsukai desh maa pani high income hune barga bhayera basekaa chhan.nepal ko ijjat tapai le jhanda cycle maa bokdai maa badhne hoina.
desh ko ijjat taba badchha jaba DAU JONS, NASDAQ, jasta share bajaar nepali ko niyantran maa hunchha. jaba nepal kaa bank haru ani company haru biswa kaa thula bank ra company huna pugchhan ani jaba nepali ko income 25000 usd huna janchha.
pharkanus nepal suru garihalnus kaam.
नयन्द्र चेम्जोङ said,
January 7, 2009 @ 12:38 pm
पुषकर जि रमाइलो घटना सुनाउनु भयो यस्ता लेखहरु बारम्बार पठाउदै गर्नुस् है
Uhi saikale said,
January 7, 2009 @ 1:48 pm
Krihnaji,Namaste! Salitajiya is Nepali student live in Hungary. I met her last September in Budapest.
Pemba Lama said,
January 7, 2009 @ 2:20 pm
la la sali jiya sanga ko kathama ali kei kura chhute jasto lagyachha wine matrai ho aru kunai ha ha ha haha
Bachchu hari said,
January 7, 2009 @ 11:15 pm
Pushkarjinamastela moj garnus moj . bihe gareko manchhele tyasta sundari sundari keti sita ? ………..ke garnu yaar tapailaai ta nimtaanai diepachhi hai ?
Saalidaajiyaa sundar raichhin la. herdai lov laagdo …………;
Hari gurung said,
January 8, 2009 @ 6:17 am
Hoiina, desh chode pachi, manche haruko naam pani change huncha ki k ho?
Salita bata salitajiya? Her actual name is Salita.
anyway, good memo article….
ram kumar karki said,
January 8, 2009 @ 6:30 am
आफ्नो मन को कुरा सुनाको मा धन्यवाद छ.
palpali mgr,tara said,
January 8, 2009 @ 7:15 am
पुषरक दाजु, तपाईंको लेखहरु अली ढिलो आउन थालयो के, कम्तिमा पनि महिना म २ लेख त पठाउनु नि हो, अब तपाईंको दैनिकी म एउटा न एउटा त एस्तै रहस्यमय र चाख लाग्दो घटना त भाईनै रहन्छ होला नि, आखिर एस्तै घटना बिब्रण त हो नि हामी सँग sharae गर्ने भनेको, तपाईंत विश्वको यात्राामा हुनुन्छ, जस्ले हामीलाई पनि रमाइलो अनुभुती होस्स अनी केही शिक्षा मुलक पनि बनोस् कि कसो साथीहरु हो अब देखी महिना को २ पटक त अबस्य पढ्न पाइयोस है पुषकर जि, तपाईंको daly direy बाट ……………
Janmejaya said,
January 8, 2009 @ 8:11 am
Pushkar Bro
you have enjoyed the real life.
Your life is life.
Can Saalidajiya also write some articles ? Oh, she looks extremely beautiful .
Salidajiya should also write her feelings .
Good luck for saalidaji and your further trip bro !!!Waiting to read more from you.
kiran said,
January 8, 2009 @ 8:45 am
Je chha Pushkar kai chha Jindagi. Afu ta bhaggya mai dukh garna lekhera ako. Yatro hunthyo. Afule kahile bhetne hola Salitajiya?
Himali keto said,
January 8, 2009 @ 8:50 am
ma pani puskar sagai hidnu parne raichha baru saaikalma bishwa bhraman bhanera.
desha herne, yasta sundar maanche bhetne, thari thariko khaane, moj lutne, kaam garna pani naparne.
Ma ta dahale marne bhaye puskar ko dekhera.
pradeep pun said,
January 8, 2009 @ 2:58 pm
Puskar jiNamastetapaika chopila kath pade ra kahile ta haso uthera aau6. k ho tapai ko aim ? tarunika kahani lekhna janu bhaya ko ho biswa bharman ma? khai ta bikas premi janatalai pani bikaska bhaya gareka bikase khurak pathaunu paryo hai ta? aba aaune Puskar khurak ma taruni ko hoina hai. bye
dil magar(singapore) said,
January 8, 2009 @ 3:48 pm
hello puskar bro bajiya salitajiya sanga spa ma ke ke garish ho. any way keep it
Purushottam Thakuri said,
January 8, 2009 @ 4:32 pm
उज्यालोलाई पर्खंदै अधेरी रातमा रूमलिएपनि, झरनालाई नि तिर्खाईमा तड्पिए पनि, सहासको बाटो परिवर्तन नहोस् यात्रा निरन्तर चलिरहोस हुरिबतासको लहर जति नै बेगले चले पनि, कर्मको दियो अटुट बलिरहोस,
Hari gurung said,
January 8, 2009 @ 5:00 pm
Hoina, yo salita dd le puskar jee lai pani bora ma halechan neee..real name lai modification (Hungarification) gareko name bhanechan k k hooo
Salita Gurung said,
January 8, 2009 @ 5:27 pm
Mr Hari Gurung,
plz, cooollllll…My real name is salita gurung Also Puskar knows it very well.Telling u the truth, the name salitajiya is my Emil ID that he mentioned in his memo article,that’s it. y such a big bombarding?
Ajit said,
January 8, 2009 @ 5:32 pm
Je hos lekh ramro chha. Ke ke na hola bhanera padheko ta testai rahechha. Salitajiya ta meri sali jastai raichhin. Khirilo khirilo banna lageko nak le ta bhutukkai bahye ni ma ta bai.
Ajit said,
January 8, 2009 @ 5:57 pm
Hahahaaha! Salitajiya!???
Hari gurung said,
January 9, 2009 @ 5:49 am
salita dd lai nabheteko dherai bhayo ra? ali ali bombarding garepachi, bunker bata niskanu huncha ki bhanera ho neee, ali bombarding question gareko neee!!!yesari bhet hunu po rahecha ta…anyway goodstay there!!!!
sagar. japan said,
January 9, 2009 @ 9:45 am
tapaiko interview disha nirdesh ma ni herethen ni,,,dherai aagadi.
Harka Bahadur Shahi said,
January 12, 2009 @ 1:40 pm
hi puskar dai tapai ko gindika kati ramrotapai ta kahela mobil ma cheat garo bajaya la kaila meal ko name thaha chhana kas to ramaro haso lago mali thanks dai.tapai ko kam safal hos .
Santosh said,
January 13, 2009 @ 5:08 pm
Yo Pushkarji ko Katha pani taal taal ko hunchha bhaneko . Kahile ke lekheko chha kahile ke. Nasakine ba yo manchhe sanga.
Ajit Karki V.Na.Pa.13 said,
January 15, 2009 @ 11:05 am
yi hunu na khanuko taruni haru ko barema lekhnu vanda ta tyo des ko cultrul history lekhnu ni khali khako veteko matra lekheko cha aba dekhi ramro lekhnu
dp adhikari"argali"sancha,palpa said,
January 16, 2009 @ 8:49 am
lau lau moj garnus.
baburam dhakal said,
January 19, 2009 @ 4:51 pm
खाएर पुगेर आएको मान्छेलाई तरुनीको बारेमा सुन्दा के को टाउको दुख्यो त ?
YogendrA OkhaldhungE said,
January 25, 2009 @ 7:28 am
Sachhai dai… hajur ko article aali dhilo aauna thalayo.. Huna ta yatra ma niske ko manchhe lai samaya pani hunna . tai pani yeso samaye milayera yatra ka ramaila.. tita mitha.. chatpate aanubhav regularly pathauda hami lai hajur ko yadh ra tapaiko dainiki ko barema taha hunthyo ni.. anyway.. in this picture.. ‘PUSHKAR DAI IS LOOKING OLDER THAN SALIJATIA’ hehehe just kidding.. Cheers for your safe journey!! Bhai
Pushkar Sharma said,
January 27, 2009 @ 11:38 am
Mita thank u very much for ur diary.I was amused after reading ur diary.I was also shocked with that name SALITAJIYA could be a Nepali girl. By the way I admired the punishment of dear Jasmine. Have nice journey.

Leave a Comment (प्रतिक्रिया पठाउनुहोस्)

राम्रो बन्ने रहर
नरेन्द्र रौले
(यो फिचर नेपाल साप्ताहिकमा प्रकाशित भाईसकेको छ । पत्रीकाकै स्वरुपमा हेर्ने मन भए यहाँ क्लिक गर्नुहोस् http://www.kantipuronline.com/Nepal/show.php?&sid=2615)

आफ्नो सौर्न्दर्यबारे तपाईंको आफ्नै धारणा कस्तो छ ? एउटा चिसो बिहानीमा मुस्कुराउदै मन्त्री हिसिला यमीले दोधारे उत्तर दिइन्, "म त आफू नराम्री छु किजस्तो लाग्छ ।"
संविधानसभा निर्वाचनका बेला आफ्नो मुस्कानलाई काठमाडौका जनताले मन पराएको बताउदै भोट मागेर जितेकी हिसिलाको 'ब्वाइज कट्' कपालमा सेतोले कब्जा गरिसकेको छ । पहिले-पहिले मेहन्दी लगाएर सेतोपनलाई थर्काउने हिसिला अहिले बेलाबेला छाटकाट मात्र गर्न थालेकी छन् । त्यति गर्न पनि उनलाई पदीय व्यस्तताले हम्मेहम्मे पार्छ । त्यसैले ब्युटिसियन शान्ति श्रेष्ठलाई मन्त्री-क्वार्टरमै बोलाएर हतारहतार केशविन्यास गराउछिन् । राती सुत्ने बेलामा भने केशमा 'कोल्ड क्रिम' लगाउने फर्सद मिल्छ, हिसिलालाई । भन्छिन्, "म त सरल मान्छे, प्राकृतिक नै मन पर्छ ।"
व्यक्तिको आचरण, व्यवहार र पहिरन राम्रो हुनर्पर्छ भन्ने मान्यता राख्ने अधिकारकर्मी सपना प्रधान मल्ल ब्युटिपार्लर जानुलाई नकारात्मक मान्दिनन् । उनी दइ सातामा एकचोटि हात-खुट्टाका नङ सफा -मेनिकेयर, पेडिकेयर) गर्न थापाथलीस्थित एक ब्युटिपार्लर पुग्छिन् । यसका लागि प्रत्येकपटक एक हजारदेखि १ हजार ५ सय रुपिया सम्म खर्च हुन्छ । सपनाले केश कटाउन भने छोडेकी छन्, अचेल । भन्छिन्, "पहिले ठीकै थियो, अचेल त पैसाले नै पुग्दैन ।"
गत वर्ष२००८ को 'गु्रबर फाउन्डेसन महिला अधिकार पुरस्कार'मा झन्डै ३४ लाख रुपिया पाएकी सपनाको कमाइ कति छ त ? नेकपा एमालेको कोटामा सभासद् बनेकी सपनाले पिएका लागि १२ हजार रुपिया बाहेक संसद्बाट मासिक २२ हजार रुपिया बुझ्छिन् । तैपनि, उनलाई भनेजस्तो शंगार गर्न पैसाले पुग्दैन ।
उता, नेपाली कांग्रेसका कृष्णकिशोर घिमिरेलाई भारी मत अन्तरले जितेर दाङ क्षेत्र नम्बर २ बाट सभासद् बनेकी नेकपा माओवादीकी दामाकुमारी शर्माको सुन्दरतासम्बन्धी परिभाषा भने अलिक भिन्न प्रकारको छ । उनी मानिसको रूपमा होइन, काममा सुन्दरता झल्कने बताउछिन् । नेपाली महिलाको मुक्तिका लागि लडेका आफ्ना पार् कुनै पनि सदस्य ब्युटिपार्लर नजाने उनले बताइन् । उनी अखिल नेपाल महिला संघ -क्रान्तिकारी) की केन्द्रिय उपाध्यक्ष पनि हुन् ।
कांग्रेसकी सभासद् उषा गुरुङ दिनभरिको धूलो, धूवाले बिगारेको शरीरलाई ब्युटिपार्लरले सुन्दर र सहज बनाउन मद्दत गर्ने अनुभव सुनाउछिन् । हिजोआज विशेष गरी गाजल लगाउन मन पराउने उषाको कलेज जीवनमा नेल पोलिसमा असाध्यै मन बसेको थियो रे † उनका पिता भने शृंगार्रकर्मका प्रखर विरोधी थिए रे † झापा क्षेत्र नम्बर १ बाट समानुपातिकतर्फाट सभासद् भएकी उषा मानिसले समय अनुसार चल्न जान्नुपर्ने धारणा राख्छिन् । भन्छिन्, "परिवर्तनका संवाहकहरूले ढुंगेयुगको व्यवहार छाडेर आफूलाई रूपान्तरण गर्न सक्नर्पर्छ ।"
उनी कपालको मसाज गर्दा जीउ सञ्चो भएर राती गहिरो न्रि्रा पर्ने बताउछिन् । प्रायःजसो आफ्नै भान्जीको ब्युटिपार्लरमा जाने उषाको राजनीतिक-सांस्कृतिक सबै खाले कार्यक्रममा जादा चौबन्दी चोलो र साडीमा सजिने बानी छ ।
१३ वर्षै उमेरमा विनोदशमशेर राणासग विवाह-सूत्रमा बाधिएकी प्रतिभा राणा चुरा, पोते, टीका, गाजल अनिवार्य भएको पारिवारिक परिवेशमा परेकी थिइन् । चुरापोते छुटाए अदव नभएकी बुहारीमा दरिने खालको थियो, त्यो परिवेश । त्यसैले पनि प्रतिभाको आखाबाट कहिल्यै गाजल छुटेन । भन्छिन्, "गाजल त मेरो आखाबाट जीवनभर छुट्नेवाला छैन ।"
विवाहको सुरुका वर्षरूमा शृंगारमा खुबै लाग्थिन्, प्रतिभा । ढल्कदो उमेरसगै उनको त्यो बानीमा कमी आएको छ । तर, अचेल पनि विवाह, पार्टर्ीी राजनीतिक जमघटहरूमा जानुअघि पार्लर पस्न छुटाउदिनन् उनी । तर, महिलालाई पार्लरले मात्रै राम्रो बनाउन नसक्ने राणाको मान्यता छ । उनी राम्री देखिन सकारात्मक सोच पनि उत्तिकै आवश्यक पर्ने बताउछिन् । सायद यही नै होला, ४६ वर्षी छोरी आरजु देउवा राणाजस्तै आमा प्रतिभा पनि राम्री देखिनुको रहस्य । यी आमाछोरीको उमेर १४ वर्षमात्र फरक छ । आरजुचाहि फेसियल गर्न थापाथलीको ब्लु बर्ड मल र कपाल छोट्याउन बबरमहलको सेसेज ब्युटिपार्लर जान्छिन् । एकपटक केश कटाउदा कति तिर्छिन् त उनी - भन्छिन्, "पाच सय रुपिया मात्र ।" महगो भएन र - जनताका छोराछोरीलाई ४० रुपियामा कपाल कटाउन हम्मेहम्मे पर्छ † उनले जवाफ दिइन्, "कहा छ त्यो ठाउ? मलाई देखाउनूस्, छोरालाई त्यही पठाउछु ।"
आरजुलाई हात्तीसारस्थित बिनाज हेयर एन्ड ब्युटिक्लिनिकले बनाउने बिनाज क्रिम लगाउन साह्रै मन पर्छ । उनी सात सय रुपिया पर्ने त्यो क्रिम नियमित प्रयोग गर्छिन् । ३२ वर्षो उमेरमा विवाह गरेकी आरजु सानैदेखि शृंगारकी सोखिन थिइन् । राणा परिवारका केटीहरूलाई सानैमा यस्तो सिकाइएको पनि हुन्थ्यो । नेपाली कांग्रेसकी सभासद् आरजु साथी, ग्रामीण महिला विकास तथा एकता केन्द्र, सुरक्षित मातृत्व सञ्जाल महासंघजस्ता गैरसरकारी संघसंस्थामा संलग्न छिन् । पदीय जिम्मेवारीका कारण सधै व्यस्त रहने उनी ब्युटिपार्लर जाने मौकाको ताकमा हुन्छिन् ।
बेलायत र भारतबाट ब्युटिसियनको तालिम लिएकी विना वैद्य ३५ वर्षेखि सुन्दरताको व्यवसायमा छन् । उनले बनाएको बिनाज क्रिमको माग विदेशमा समेत बढ्दो छ । काठमाडौस्थित अमेरिकी राजदूताबासका महिला कूटनीतिज्ञहरू उनका नियमित ग्राहक हुन् । उनको पार्लरमा आउने सभासद्हरूको संख्या पनि उत्ति नै छ । उनीहरू कपाल काट्न, मसाज गराउन र हात-खुट्टाको सफाइ गर्न बिनाज ब्युटिपार्लर जान्छन् ।
नेपाली जनता दलकी सभासद् (संविधानसभामा सबैभन्दा कान्छी) गायत्री साह, २६ थे्रटिङ् गराउन -आखीभौ कटाउन) सधै पार्लर जान्छिन् । राजनीतिशास्त्रमा स्नातक तहमा अध्ययन गर्दागर्दै राजनीतिमा होमिएकी उनी सामान्यत स्वस्थ र सुन्दर देखिन ब्युटिपार्लर जाने गरेको बताउछिन् । भन्छिन्, "भोलि गएर नराम्रो असर पर्छ कि भनेर फेसियलचाहि कमै गराउछु ।"
कुपन्डोलको सयाम हेयर एन्ड ब्युटिकेयर सेन्टर शिक्षामन्त्री रेणु यादव, पर्ूव उपसभामुख चित्रलेखा यादव, सामान्य प्रशासनमन्त्री पम्फा भुसाललगायतका प्रभावशाली राजनीतिक खेलाडीहरूको 'लुक' बनाउने प्रिय थलो हो । तर, हालसम्म अविवाहित मन्त्री भुसाल कार्यव्यस्तताका कारण मुस्किलले केश छोटो पार्न मात्र भ्याउछिन् । फेसियल उनको रहर मात्र भएको छ । गृहमन्त्री वामदेव गौतम, राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष गुणनिधि शर्मालगायतका भीआईपीहरू पनि राम्रो देखिन यही पार्लर आउने गर्छन् ।
तर, निर्वाचनमा गृहमन्त्री गौतमलाई भारी मतले हराएकी बर्दिया क्षेत्र नम्बर १ की भुसालकै पार्टर्ीी सभासद् सरला रेग्मी भने दामाकुमारी शर्माजस्तै ब्युटिपार्लर जानुलाई विकृति मान्छिन् । शर्मा र रेग्मी महिला आफ सुन्दर भएकाले पार्लर जानुलाई पाखण्ड हुने धारणा राख्छन् । रेग्मी भन्छिन्, "यस्तो कामले नारीमा कि हीनताबोध कि त घमण्डको भाव जगाउछ ।" तर, मन्त्री भुसाल भन्छिन्, "सिलाइबुनाइमा सीमित महिला अहिले फरक काम सौर्न्दर्य व्यवसायमा लागेका छन् । यसलाई सकारात्मक रूपमा लिनुपर्छ ।"

reporting photo

view my new site
i have an english medium blog,where you can find your whole world.let's visit it,
www.raulejournal.blogspot.com

मध्यरातको खाना
नेपाल साप्ताहिकका लागी नया रिर्पोटिङ गर्न हिजो पुल्चोक इन्जिनियरिङ कलेज पुगियो । साझ अबेर कोठामा फर्किए। निकै थाकेको थिए । खाना बनाउन सकिन । ४२ रुपैया पर्ने बिस्कुट किने । नरीवल र चिउरा किनें । चियाको चुस्किमा रात बिताए ।
मध्यरात ३ बजे
निद्रा खुल्यो । केहिबेर किताब पढें । भोक पनि लागिसकेको थियो त्यसैले खाना बनाए । डम्म पेट भरें । फेरी पढ्न थालें । पाच बजे भुसुक्के सुतेछु । ब्युझदा ६ बजेको थियो । हतारिदै कलेज गए।

अचानक भेट-सपनाश्री सग

कुन उद्देश्यले नेपाल फर्किनुभयो ?
ब्यक्तिगत कामले आएको । यसबीचमा नया गीतहरुको एल्बम निकाल्ने तयारी पनि भइरहेको छ ।

अमेरिकामा कति बस्नुभयो ?
साढे दुइ बर्ष।

नेपालमा केही परिबर्तन आएको पाउनुभयो ?
बत्ति छैन, पानी छैन, र्सवत्र हाहाकार छ । पहिलेभन्दा पनि बिग्रिएको अबस्था पाए। गीत, संगीतको बजार पनि राम्रो रहेनछ ।

अमेरिकामा के गर्नुहुन्छ ?
देश छोडेर बाहिर गएपछि जे पनि काम गर्नुपर्छ भन्ने धारणा छ तर खुसीको कुरा मैले गीत गाउने काम नै पाएं । नेपालिहरुले खोलेको हिमालय याक रेष्टुरेन्टमा गीत गाउथे अहिले त्यसमा छोडेर अर्कोमा जाने तयारी भइरहेको छ ।

अमेरिकामा अरु नेपाली कलाकारहरु गतिबिधि कस्तो छ ?
कार्यक्रममा हाम्रो जमघट भइरहन्छ । विभिन्न जाति, भाषाका कार्यक्रम भइरहन्छन् ।

त्यहा बस्दा कुन कुराको याद आउछ ?
नेपाली खाना, साथीभाइ, परिवार । गीत रेकर्डिङ मिस गरिरहेकी हुन्छु ।

कहिले फर्किनुहुन्छ ?
अब एक हप्तापछि ।

सूचना प्रविधि-इ-लाइब्रेरी
लेखपढको नौलो तरिका

नरेन्द्र रौले
परम्परागत पुस्तकालय विस्थापनतिर)
सरस्वती मावि भक्तपुरमा अध्ययनरत कमलप्रसाद शर्मा, १२, लाई दइ वर्षघि पहिलोपटक कम्प्युटर छुदा पड्किन्छ कि भन्ने डर लागेको थियो । आज तिनै कमल 'इ-लाइबेरीको नया अवधारणामा काम गरिरहेका छन् । उनका लागि कम्प्युटर ज्ञान र मनोरञ्जनको अपरिहार्य माध्यम बनेको छ ।
सरस्वती माविमा आधा दर्जन कम्प्युटर उपलब्ध गराएर कमललगायतका विद्यार्थीलाई इ-लाइबेरीमा अभ्रि्रेरित गर्ने संस्था हेल्प नेपालले करिब नौ वर्षगाडि डोल्पा, दुनैको सरस्वती उच्च माविमा किताब वितरण गरेर परम्परागत लाइबेरी स्थापना गरेको थियो । त्यसपछि गोरखा र दाङमा काम गर्दा आएको इ-लाइबेरीको सोच अहिले दाङ, लमजुङ, उदयपुर, सिन्धुपाल्चोक, भक्तपुर, काभ्रे, म्याग्दी र मोरङ जिल्लामा कार्यान्वयन भइसकेको छ । विदेशमा बस्ने नेपालीहरूले देशप्रतिको उत्तरदायित्व बोध गरी खोलेको यो संस्थाका अध्यक्ष अरूणसिंह बस्नेत परम्परागत पुस्तकालयमा छ लाख रुपिया खर्च गर्दा पनि सबैले पढ्न नपाउने बताउछन् । भन्छन्, "तर, दइ-अर्ढाई लाखमा तयार हुन इ-लाइबे्ररीमा श्रव्य, दृश्य र इन्टरनेटका माध्यमबाट विद्यार्थीले पढाइ सुविधा लिइरहेका छन् ।"
तल्लो कक्षाका विद्यार्थीहरूलाई खेलका माध्यमबाट र माथिल्लो तहका विद्यार्थीलाई प्रयोगात्मक हिसाबले पढाइमा आकषिर्त गरिएको छ । लिनक्स बेसमा आधारित इ-लाइबेरी अरूभन्दा कम खर्चिलो र प्रभावकारी छ । छोटकरीमा एलटीएसपी भनिने लिनक्स र्टर्मिनल र्सभर प्रोजेक्टको प्रोग्राम विन्डोजमा प्रणालीबाट नभई प्रि-ओपन सफ्टवेयर प्रणालीद्वारा सञ्चालित छ । यसमा सबै कम्प्युटरमा प्रोग्राम राख्नुपर्दैन र्। इ-लाइबे्ररीका प्राविधिक संयोजक जितेन्द्र हरलाल माइक्रोसफ्ट वर्ड प्रोग्रामका लागि छ सय डलर र विन्डोज प्रोग्राम राख्न १ सय ९९ डलर खर्च लाग्ने बताउछन् ।
अहिले दाङको आदर्श उच्च माविका कक्षा ९ देखि १२ सम्मका विद्यार्थीले अतिरिक्त विषयका रूपमा कम्प्युटर पढिरहेका छन् । स्कुलको समय सकिएपछि समुदायका मानिसहरू कम्प्युटर सिक्न आउने गरेका छन् । छिमेकी स्कुलहरूले पनिर् इ-लाइब्रेरीको माग गर्न थालेका छन् ।
यता भक्तपुरको सुडाल-६ थाकलमाठस्थित सरस्वती माविमा पनि स्कुल समयपछि किसान र गृहिणीहरूले कम्प्युटर सिक्न थालेका छन् । सिन्धुपाल्चोक थुम्पाखर-८ टिमुरेको कोल्दौङदेवी माविका विद्यार्थीहरूले त पढाइसग सगै पाक्षिक इ-पत्रिका' नै निकाल्न थालेको बताउछन्, प्रधानाध्यापक सानुकाजी थापा ।
महावीर पुनको संस्था वायरलेस नेर्टवर्कको सहयोगमा म्याग्दीका नेगी र टिकोट गाउमा पनि इ-लाइबे्ररी सञ्चालनमा आइसकेको छ । आफ्नो इमेल आईडी खोलेका त्यहाका प्रायः सबै बूढापाका परदेशमा रहेका आफन्तहरूसग च्याट र इमेल गर्न सक्ने भएका छन् ।
हेल्प नेपालको 'एक जिल्ला एकर् इ-लाइबेरी नारालाई देशव्यापी बनाउन पुल्चोक इन्जिनियरिङ् क्याम्पस चौथो सेमेस्टरका विद्यार्थीहरूले स्वेच्छिक सहयोग गरिरहेका छन् । विद्युत् र फोन पुगेका ठाउका स्कुलमा लाइबेरी स्थापना गर्दा शिक्षकहरूलाई आवश्यक पर्ने तालिम र कम्प्युटर जडान यिनै विद्यार्थीहरूले गरिरहेका छन् । आवश्यकता अनुसार कम्प्युटर र अन्य प्राविधिक सहयोग गर्ने हेल्प नेपाल 'एक जिल्ला एक इ-लाइबेरी' भन्ने नारालाई 'एक गाउ एक इ-लाइबेरी'मा परिणत गर्ने सुरमा छ ।
सुलभ र लोकप्रिय बन्दै गएको लिनक्स प्रणालीकोर् इ-लाइबे्ररीमा डाक्टर नभएमा र हाउजस्टफ पनि थपिएको छ । डाक्टर नभएमा एउटा किताब हो । बिरामी पर्दा डाक्टर नभए यो किताबको सहयोग लिन सकिन्छ । त्यस्तै हाउजस्टफले कुन चीजले कसरी काम गर्छ भनेर रोचक जानकारी दिन्छ ।
हाल अस्टेलियामा रहेका डाक्टर राजु अधिकारीकोर् इ-लाइब्रेरीको अवधारणालाई पण्ता दिन रमानाथ श्रेष्ठ र रोशेन्द्रध्वज खड्काले निकै मिहिनेत गरे । पुल्चोक क्याम्पस र 'प्रि ओपन सफ्टवेयर सिस्टम' नामक इन्जिनियरिङ् विषयका विद्यार्थीहरूले यसको प्राविधिक पक्षमा विशेष योगदान गरेका छन् ।