मेड इन् नेपाल
नरेन्द्र रौले
नरेन्द्र रौले
अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा नेपाली प्रबिधी
नौ बर्ष अघि अमेरिकाको बोस्टन शहरमा खोलिएको थियो, डिटुहकआइ कम्पनि । कम्प्युटर इन्जिनियर रुद्र पाण्डे र अर्का अमेरिकन नागरिक क्रिस क्राइडरले मिलेर यसको सुरुवात गरेका
थिए । स्वास्थ्य सँग सरोकार राख्ने अमेरिकामा रहेका कम्पनि र संस्थालाइ यो कम्पनिले सफ्टवेयर निमार्णको काम गर्दछ । अब बोस्टनमा मात्र सिमित रहेन डिटुहकआइ । राजधानी काठमाडौमा पनि यसले बलियो जरा गाडिसकेको छ ।
सन् २००३ मा बानेश्वरको एउटा कोठाबाट सुरु भएको कम्पनि नेपालकै सबभन्दा ठुलो कम्पनि हुन्छ होला भनेर स्वयं रुद्रले सपनामा पनि सोचेका थिएनन् । भर्खरै हात्तिसारमा आफनै पाँच तले निजी भवन बनाएको डिटुहकआइमा नेपाली 'आइटि प्रोफेसनल' का महङ्गा दुइ सय असि कर्मचारीहरु कार्यरत छन् । जसमा प्राबिधिक र अन्य गरी तीन सय कर्मचारी कार्यरत रहेका छन् । नेपालका आइटि कम्पनिहरु मध्ये सबैभन्दा धेरै रोजगारदाताका रुपमा परिचित छ ।
खास गरी डिटुहकआइले अमेरिकाको बजारलाइ लक्षित गरेर नेपालबाट सफ्टवेयर निर्यात गर्छ । अमेरिकाका बिभिन्न मेडिकल,औद्योगिक कम्पनि, संघ सँस्था र इच्छुक ब्यक्तिहरुको माग बमोजिम वेब डिजाइन गर्नु पनि यसको काम हो । तर यो भन्दा बढी यसले सफ्टवेयर निमार्णको को काम गर्छ । जुन सफ्टवेयरहरु अमेरिकी बजारमा लोकपि्रय हुदै गएका छन् । र तिनको माग पनि बढ्दै गएको छ । त्यसको एउटा नमुना हो, 'चेक स्क्यान सफ्टवेयर' । घरमै बसेर कसैलाइ बैकमा रहेको आफ्नो खातामा पैसा जम्मा गर्न मन लाग्छ भने यो प्रबिधिको सहारा लिन सकिन्छ । दिनप्रतिदिन मानिसहरुको ब्य
स्तता बढ्दो छ । बैकमा गएर पैसा जम्मा गर्नुपर्दा समय र पैसा दुबैको खर्च हुन्छ । अर्कोतिर यो झन्झटिलो पनि । ति सबै कुराबाट मुक्ति पाउन सहज बनाउने यो प्रबिधि अहिले अमेरिकामा अधिकांसको अभिन्न साथी बनेको छ । नेपाली कम्प्युटर इन्जिनियरहरु द्वारा बनाइएको यो प्रबिधि यति लोकपि्रय बन्यो कि सन् २००८ मा अमेरिकामा 'पि्रजन्ट्स सफ्ट' अवार्ड नै हात पार्यो । राशि ? बिरामीहरुले स्वास्थ्य सल्लाह लिन अमेरिकामा प्रख्यात मानिएको वेभ पोर्टल हो, 'प्यारेन्ट्स रिभ्यु' । आफुलाइ लागेको रोगबाट कसरी बच्ने,कुन कुरा खाने कुन चिज नखाने, जस्तो बिबिध समस्याको समाधान घरमै बसेर गर्न सकिन्छ । 'प्यारेन्ट्स रिभ्यु' को साइटमा गएर कुन रोगले आफुलाइ समाएको हो, त्यो छान्नुपर्छ । र आफुमा देखा परेका लक्षण बताएपछि इमेलमै डक्टर आफैले सल्लाह पठाइदिन्छन् । बिरामीले अस्पताल धाउनै पर्दैन । यो साइटको वेब डिजाइन र विषय बस्तु पनि डिटुहकआइका प्राबिधिकले बनाएका हुन् । त्यस्तै आइ एम
इ मर्ज प्यानल, ......यहाँबाट बनाएर सात समुद्र पारी पुगेका अन्य सफ्टवेयर हुन् ।
सफ्टवेयरका लागी नेपालको चर्चित अर्को कम्पनि हो, सर्भिङ माइन्ड्स । आठ बषै अघि स्थापना भएको यो कम्पनिले हाल सम्म पच्चिस हजार भन्दा बढी निमार्ण सफ्टवेयर गरिसकेको छ । विश्वका भारत ,अमेरिका, बेलायत,अष्टे्रलिया र क्यानडा
जस्ता मुलुकमा प्रतिनिधी कम्पनिहरु खोलिएका छन् । न्युनतम दुइ सय अमेरिकन डलर देखि लाखौं डलर पर्ने सफ्टवेयरहरु यहा बाट निमार्ण हुने गरेको बताउछन् , सर्भिङ माइन्डस्का प्रोजेक्ट म्यानेजर रोशन प्रधान ,२९ । झण्डै दुइ सय कर्मचारीहरु भएको यस कम्पनिले थुप्रै नया विद्यार्थीहरुलाइ रोजगार पनि दिलाएको छ ।
नेपालमा रहेका युएनडिपी,युएन,युनिसेफ जस्ता एनजिओ, आइएनजिओ, नेपाल टेलिकम,वल्र्ड बैंक, नेपाल विद्युत प्राधिकरण जस्ता संस्थाहरुको वेव डिजाइन र कन्टेन्ट म्यानेजमेन्ट गरिसकेको अर्को कम्पनि योमरीले पनि नेपाली आइटि बजारमा छुट्टै छाप छोडिसकेको छ । देशका ७५ वटै जिल्ला अस्पतालबाट तथ्याङ्क संकलन र अन्य स्वास्थ्य सँग सम्बन्धित प्राबिधिक काम गर्न प्रयोगमा आएको सफ्टवेयर ह्युरिस स्वास्थ्य मन्त्रालयले प्रयोगमा ल्याएको छ । जुन योमरी कम्पनिका प्राबिधिकहरुले बनाएका हुन् । सिंहदरबारमा प्रबेशमा गत ०६५ श्राबणबाट सुरु भएको इ गेट पास सफ्टवेयर त्यस्तै अर्को नमुना हो । यो प्रबिधि सञ्चालनमा आउनु अघि सरकारी कामका लागी सिहदरबार प्रबेश गर्न खोज्नेहरुले घण्टौ समय लाइन बस्न पथ्र्यो । तर हिजोआज सजिलो भएको छ । आफुले जानुपर्ने सम्बन्धित मन्त्रालयमा नाम टिपाएपछि गेटमा राखिएको कम्प्युटरमा मन्त्रालयबाट प्रबेश अनुमतिका लागि नाम पठाइन्छ । यसरी सजिलै सिहदरबार प्रबेश गर्न सकिन्छ । अर्थ मन्त्रालयले प्रयोगमा ल्याएको इ मोनिटरिङ ,स्वास्थ्य मन्त्रालयले प्रयोगमा ल्याएको भाइटल इभेन्ट रजिस्टे्रसन सिष्टम अन्य सफट्वेयरका नमुना हुन् । अष्टे्रलियाको स्टडी एण्ड वर्क पोर्टल , संबिधानसभाको पोर्टल, कतारको मनि टा्रन्सफर नेपालरेमिट साइट पनि योमरी कै उत्पादन हुन् ।
बिगत छ बर्ष देखि आइटिको फिल्डमा समर्पित दरबारमार्ग स्थित कम्पनि कर्भस् एन् कलर बिशेष गरी वेव डिजाइनिङ सँगै यातायात लागी चाहिने सम्पुर्ण सफ्टवेयर बनाउदै आएको छ । हाल सम्म दुइ सय
पचास भन्दा बढी संख्यामा बनाएका सो कम्पनिका सफ्टवेयर सिंगापुर,स्वीट्जरल्याण्ड,भुटान र भारत लगायतका देशहरुमा पुगेका छन् ।
विश्वमा सन् १९८९ मा बेलायतका कम्प्युटर बैज्ञानिक टिम बनर्स लिले डब्लु डब्लु डब्लु को अबधारणा ल्याए । तिनै टिम बनर्स लिले पछि गएर २५ डिसेम्बर ,सन् १९९० मा एक युबा विद्यार्थी र अर्का सहयोगी रोबर्ट क्याइलिउ सँगको सहकार्यमा इन्टरनेटको आबिष्कार गर्न सफल भए । यसपछि नया आबिष्कार का लागी जादुमयि ढोका खुल्यो । नेपालमा पन्ध्र बर्ष अघि तत्कालिन रोनाष्टले इन्टरनेट भित्राएपनि त्यसको एक बर्षपछि मात्र सर्बसाधारणले प्रयोग गर्ने मौका पाए । यसबिचमा सुचना प्रबिधिले ठुलै फड्को मारिसकेको छ । अहिले सम्म वेभ डेभलप्मेन्ट र सफ्टवेयरको काम गर्ने एक दर्जन ठुला कम्पनिहरु नेपाली बजारमा स्थापना भएका छन् । झण्डै पाच सय आइटि प्रोफेसनल
भएको अनुमान छ । बर्षेनि आइसिटि पढाइ हुने कलेजहरुको संख्या थपिदैछ । अहिले सम्म देशभरी सञ्चालनमा रहेका लगभग ३० वटा आइसिटि कलेजमा झण्डै १५०० को संख्यामा विद्यार्थीहरु प्रत्येक बर्ष भर्ना हुन्छन् । ठुला कम्पनिहरुले परीक्षामा राम्रो अंक ल्याउने विद्यार्थीहरुमध्ये छानेर हरेक बर्ष एक दर्जन भन्दा बढीलाइ रोजगार दिने प्रचलन छ । यसैले आशा लाग्दो स्थिती पनि उब्जेको छ । नेपालमा स्कोप नभएर बिदेसिने क्रम बढेको ठान्छन्, कलेज अफ एप्लाइड बिजनेसका कम्प्युटर डिपार्टमेन्ट हेड महेश यादब , ३२ । यसरी बिदेसिने क्रम बढ्नुमा विद्यार्थीले हासिल गरेको सीप र क्षमता अनुसार स्वदेसमा रोजगारीको वातावरण सिर्जना नहुनु नै प्रमुख कारण रहेको यादबको ठहर छ । भन्छन्, "नेपाल सरकारले कम्प्युटर सम्बन्धि काम गर्ने हामी जस्तालाइ सुरक्षा प्रत्यानुभुति दिलाउन सकेको छैन । साइबर कानुन पनि लागु भएको छैन ।" उनले बताए अनुसार नेपालका प्रयोगमा आइरहेका सफ्टवेयर सिसी प्लस,ओर्याकल, विन्डोज अपरेटिङ सिस्टम र अफिस प्याकेज सबै माइक्रोसफ्ट कम्पनिबाट चोरीएका सफ्टवेयर हुन् । जसलाइ किन्नुपर्दा पचासौ हजार तिर्नुपर्छ । तर नियन्त्रण गर्ने कानुन नै अझै बनेको छैन । ठिक त्यसै गरी नेपालको कुनै कम्पनिले बनाएको सफ्वेयर चोरी हुँदा समाउने आधार नै छैन । किनकि बलियो कानुन नै यहा नबनेको अबस्था छ ।
यसो त नेपालमै बसेर राम्रो आम्दानि गर्नेहरुको जमात पनि कम्ति छैन । दरबारमार्गको कर्भस एण्ड कलर सफ्वेयर कम्पनिमा कार्यरत वेव डिजाइनर निर्मल ज्ञवालि ,२३मासिक पच्चिस हजार आम्दानि गर्छन् । स्वदेस विदेस मा छरिएर रहेका नेपाली आइटि प्रोफेसनलहरुलाइ नेटकै जालोबाट एकै ठाउमा ल्याउन भर्खरै मात्र निर्मलडटकमडटएनपि उनले खोलेका मात्र के थिए ,जागिरका लागि अफर गर्नेहरुको संख्या बढिसक्यो । "दिनहु इमेल पाइरहेको छु । आफ्नो कम्पनिको वेव डिजाइनर बनिदिन धेरैले आग्रह गरेका छन् ।" निर्मल भन्छन् । मासिक न्युनतम दस हजार देखि अधिकतम..........सम्म कमाउने आइटि प्रोफेसनलहरु छन् । कतिले त घरमै बसेर पनि कमाइरहेका छन् । भक्तपुरका मदनकुमार भुजु वेव डिजाइनका लागी विश्व भरबाट काम पाउछन् । न्युनतम १२५ डलर देखि अधिकतम १८०० डलर सम्म एउटै वेव डेभलप्मेन्टको काम गरेबापत उनले लिने गर्छन् ।
बक्स
वेब डेभलप्मेन्ट र सफ्टवेयर निमार्णमा
नाम कहलिएका नेपालका कम्पनि
http://www.d2hawkeyeservices.com/
http://www.curvesncolors.com/
http://www.yomari.com/yomari
www.//veriskhealth.com
http://www.younginnovations.com.np/
http://pcs.com.np/
http://www.servingminds.com/
http://www.itechies.com.np/
http://www.worldtimeserver.com/
http://www.waituk.com/
http://www.youngminds.com.np/
http://www.nepasoft.com.np/
http://www.nirmal.com.np/
http://www.worldlink.com.np/
www.nepalwebdevelopment.com
http://www.viewnepal.net/
थिए । स्वास्थ्य सँग सरोकार राख्ने अमेरिकामा रहेका कम्पनि र संस्थालाइ यो कम्पनिले सफ्टवेयर निमार्णको काम गर्दछ । अब बोस्टनमा मात्र सिमित रहेन डिटुहकआइ । राजधानी काठमाडौमा पनि यसले बलियो जरा गाडिसकेको छ ।सन् २००३ मा बानेश्वरको एउटा कोठाबाट सुरु भएको कम्पनि नेपालकै सबभन्दा ठुलो कम्पनि हुन्छ होला भनेर स्वयं रुद्रले सपनामा पनि सोचेका थिएनन् । भर्खरै हात्तिसारमा आफनै पाँच तले निजी भवन बनाएको डिटुहकआइमा नेपाली 'आइटि प्रोफेसनल' का महङ्गा दुइ सय असि कर्मचारीहरु कार्यरत छन् । जसमा प्राबिधिक र अन्य गरी तीन सय कर्मचारी कार्यरत रहेका छन् । नेपालका आइटि कम्पनिहरु मध्ये सबैभन्दा धेरै रोजगारदाताका रुपमा परिचित छ ।
खास गरी डिटुहकआइले अमेरिकाको बजारलाइ लक्षित गरेर नेपालबाट सफ्टवेयर निर्यात गर्छ । अमेरिकाका बिभिन्न मेडिकल,औद्योगिक कम्पनि, संघ सँस्था र इच्छुक ब्यक्तिहरुको माग बमोजिम वेब डिजाइन गर्नु पनि यसको काम हो । तर यो भन्दा बढी यसले सफ्टवेयर निमार्णको को काम गर्छ । जुन सफ्टवेयरहरु अमेरिकी बजारमा लोकपि्रय हुदै गएका छन् । र तिनको माग पनि बढ्दै गएको छ । त्यसको एउटा नमुना हो, 'चेक स्क्यान सफ्टवेयर' । घरमै बसेर कसैलाइ बैकमा रहेको आफ्नो खातामा पैसा जम्मा गर्न मन लाग्छ भने यो प्रबिधिको सहारा लिन सकिन्छ । दिनप्रतिदिन मानिसहरुको ब्य
स्तता बढ्दो छ । बैकमा गएर पैसा जम्मा गर्नुपर्दा समय र पैसा दुबैको खर्च हुन्छ । अर्कोतिर यो झन्झटिलो पनि । ति सबै कुराबाट मुक्ति पाउन सहज बनाउने यो प्रबिधि अहिले अमेरिकामा अधिकांसको अभिन्न साथी बनेको छ । नेपाली कम्प्युटर इन्जिनियरहरु द्वारा बनाइएको यो प्रबिधि यति लोकपि्रय बन्यो कि सन् २००८ मा अमेरिकामा 'पि्रजन्ट्स सफ्ट' अवार्ड नै हात पार्यो । राशि ? बिरामीहरुले स्वास्थ्य सल्लाह लिन अमेरिकामा प्रख्यात मानिएको वेभ पोर्टल हो, 'प्यारेन्ट्स रिभ्यु' । आफुलाइ लागेको रोगबाट कसरी बच्ने,कुन कुरा खाने कुन चिज नखाने, जस्तो बिबिध समस्याको समाधान घरमै बसेर गर्न सकिन्छ । 'प्यारेन्ट्स रिभ्यु' को साइटमा गएर कुन रोगले आफुलाइ समाएको हो, त्यो छान्नुपर्छ । र आफुमा देखा परेका लक्षण बताएपछि इमेलमै डक्टर आफैले सल्लाह पठाइदिन्छन् । बिरामीले अस्पताल धाउनै पर्दैन । यो साइटको वेब डिजाइन र विषय बस्तु पनि डिटुहकआइका प्राबिधिकले बनाएका हुन् । त्यस्तै आइ एमइ मर्ज प्यानल, ......यहाँबाट बनाएर सात समुद्र पारी पुगेका अन्य सफ्टवेयर हुन् ।
सफ्टवेयरका लागी नेपालको चर्चित अर्को कम्पनि हो, सर्भिङ माइन्ड्स । आठ बषै अघि स्थापना भएको यो कम्पनिले हाल सम्म पच्चिस हजार भन्दा बढी निमार्ण सफ्टवेयर गरिसकेको छ । विश्वका भारत ,अमेरिका, बेलायत,अष्टे्रलिया र क्यानडा
जस्ता मुलुकमा प्रतिनिधी कम्पनिहरु खोलिएका छन् । न्युनतम दुइ सय अमेरिकन डलर देखि लाखौं डलर पर्ने सफ्टवेयरहरु यहा बाट निमार्ण हुने गरेको बताउछन् , सर्भिङ माइन्डस्का प्रोजेक्ट म्यानेजर रोशन प्रधान ,२९ । झण्डै दुइ सय कर्मचारीहरु भएको यस कम्पनिले थुप्रै नया विद्यार्थीहरुलाइ रोजगार पनि दिलाएको छ ।नेपालमा रहेका युएनडिपी,युएन,युनिसेफ जस्ता एनजिओ, आइएनजिओ, नेपाल टेलिकम,वल्र्ड बैंक, नेपाल विद्युत प्राधिकरण जस्ता संस्थाहरुको वेव डिजाइन र कन्टेन्ट म्यानेजमेन्ट गरिसकेको अर्को कम्पनि योमरीले पनि नेपाली आइटि बजारमा छुट्टै छाप छोडिसकेको छ । देशका ७५ वटै जिल्ला अस्पतालबाट तथ्याङ्क संकलन र अन्य स्वास्थ्य सँग सम्बन्धित प्राबिधिक काम गर्न प्रयोगमा आएको सफ्टवेयर ह्युरिस स्वास्थ्य मन्त्रालयले प्रयोगमा ल्याएको छ । जुन योमरी कम्पनिका प्राबिधिकहरुले बनाएका हुन् । सिंहदरबारमा प्रबेशमा गत ०६५ श्राबणबाट सुरु भएको इ गेट पास सफ्टवेयर त्यस्तै अर्को नमुना हो । यो प्रबिधि सञ्चालनमा आउनु अघि सरकारी कामका लागी सिहदरबार प्रबेश गर्न खोज्नेहरुले घण्टौ समय लाइन बस्न पथ्र्यो । तर हिजोआज सजिलो भएको छ । आफुले जानुपर्ने सम्बन्धित मन्त्रालयमा नाम टिपाएपछि गेटमा राखिएको कम्प्युटरमा मन्त्रालयबाट प्रबेश अनुमतिका लागि नाम पठाइन्छ । यसरी सजिलै सिहदरबार प्रबेश गर्न सकिन्छ । अर्थ मन्त्रालयले प्रयोगमा ल्याएको इ मोनिटरिङ ,स्वास्थ्य मन्त्रालयले प्रयोगमा ल्याएको भाइटल इभेन्ट रजिस्टे्रसन सिष्टम अन्य सफट्वेयरका नमुना हुन् । अष्टे्रलियाको स्टडी एण्ड वर्क पोर्टल , संबिधानसभाको पोर्टल, कतारको मनि टा्रन्सफर नेपालरेमिट साइट पनि योमरी कै उत्पादन हुन् ।
बिगत छ बर्ष देखि आइटिको फिल्डमा समर्पित दरबारमार्ग स्थित कम्पनि कर्भस् एन् कलर बिशेष गरी वेव डिजाइनिङ सँगै यातायात लागी चाहिने सम्पुर्ण सफ्टवेयर बनाउदै आएको छ । हाल सम्म दुइ सय
पचास भन्दा बढी संख्यामा बनाएका सो कम्पनिका सफ्टवेयर सिंगापुर,स्वीट्जरल्याण्ड,भुटान र भारत लगायतका देशहरुमा पुगेका छन् ।विश्वमा सन् १९८९ मा बेलायतका कम्प्युटर बैज्ञानिक टिम बनर्स लिले डब्लु डब्लु डब्लु को अबधारणा ल्याए । तिनै टिम बनर्स लिले पछि गएर २५ डिसेम्बर ,सन् १९९० मा एक युबा विद्यार्थी र अर्का सहयोगी रोबर्ट क्याइलिउ सँगको सहकार्यमा इन्टरनेटको आबिष्कार गर्न सफल भए । यसपछि नया आबिष्कार का लागी जादुमयि ढोका खुल्यो । नेपालमा पन्ध्र बर्ष अघि तत्कालिन रोनाष्टले इन्टरनेट भित्राएपनि त्यसको एक बर्षपछि मात्र सर्बसाधारणले प्रयोग गर्ने मौका पाए । यसबिचमा सुचना प्रबिधिले ठुलै फड्को मारिसकेको छ । अहिले सम्म वेभ डेभलप्मेन्ट र सफ्टवेयरको काम गर्ने एक दर्जन ठुला कम्पनिहरु नेपाली बजारमा स्थापना भएका छन् । झण्डै पाच सय आइटि प्रोफेसनल
भएको अनुमान छ । बर्षेनि आइसिटि पढाइ हुने कलेजहरुको संख्या थपिदैछ । अहिले सम्म देशभरी सञ्चालनमा रहेका लगभग ३० वटा आइसिटि कलेजमा झण्डै १५०० को संख्यामा विद्यार्थीहरु प्रत्येक बर्ष भर्ना हुन्छन् । ठुला कम्पनिहरुले परीक्षामा राम्रो अंक ल्याउने विद्यार्थीहरुमध्ये छानेर हरेक बर्ष एक दर्जन भन्दा बढीलाइ रोजगार दिने प्रचलन छ । यसैले आशा लाग्दो स्थिती पनि उब्जेको छ । नेपालमा स्कोप नभएर बिदेसिने क्रम बढेको ठान्छन्, कलेज अफ एप्लाइड बिजनेसका कम्प्युटर डिपार्टमेन्ट हेड महेश यादब , ३२ । यसरी बिदेसिने क्रम बढ्नुमा विद्यार्थीले हासिल गरेको सीप र क्षमता अनुसार स्वदेसमा रोजगारीको वातावरण सिर्जना नहुनु नै प्रमुख कारण रहेको यादबको ठहर छ । भन्छन्, "नेपाल सरकारले कम्प्युटर सम्बन्धि काम गर्ने हामी जस्तालाइ सुरक्षा प्रत्यानुभुति दिलाउन सकेको छैन । साइबर कानुन पनि लागु भएको छैन ।" उनले बताए अनुसार नेपालका प्रयोगमा आइरहेका सफ्टवेयर सिसी प्लस,ओर्याकल, विन्डोज अपरेटिङ सिस्टम र अफिस प्याकेज सबै माइक्रोसफ्ट कम्पनिबाट चोरीएका सफ्टवेयर हुन् । जसलाइ किन्नुपर्दा पचासौ हजार तिर्नुपर्छ । तर नियन्त्रण गर्ने कानुन नै अझै बनेको छैन । ठिक त्यसै गरी नेपालको कुनै कम्पनिले बनाएको सफ्वेयर चोरी हुँदा समाउने आधार नै छैन । किनकि बलियो कानुन नै यहा नबनेको अबस्था छ ।यसो त नेपालमै बसेर राम्रो आम्दानि गर्नेहरुको जमात पनि कम्ति छैन । दरबारमार्गको कर्भस एण्ड कलर सफ्वेयर कम्पनिमा कार्यरत वेव डिजाइनर निर्मल ज्ञवालि ,२३मासिक पच्चिस हजार आम्दानि गर्छन् । स्वदेस विदेस मा छरिएर रहेका नेपाली आइटि प्रोफेसनलहरुलाइ नेटकै जालोबाट एकै ठाउमा ल्याउन भर्खरै मात्र निर्मलडटकमडटएनपि उनले खोलेका मात्र के थिए ,जागिरका लागि अफर गर्नेहरुको संख्या बढिसक्यो । "दिनहु इमेल पाइरहेको छु । आफ्नो कम्पनिको वेव डिजाइनर बनिदिन धेरैले आग्रह गरेका छन् ।" निर्मल भन्छन् । मासिक न्युनतम दस हजार देखि अधिकतम..........सम्म कमाउने आइटि प्रोफेसनलहरु छन् । कतिले त घरमै बसेर पनि कमाइरहेका छन् । भक्तपुरका मदनकुमार भुजु वेव डिजाइनका लागी विश्व भरबाट काम पाउछन् । न्युनतम १२५ डलर देखि अधिकतम १८०० डलर सम्म एउटै वेव डेभलप्मेन्टको काम गरेबापत उनले लिने गर्छन् ।
बक्स
वेब डेभलप्मेन्ट र सफ्टवेयर निमार्णमा
नाम कहलिएका नेपालका कम्पनि
http://www.d2hawkeyeservices.com/
http://www.curvesncolors.com/
http://www.yomari.com/yomari
www.//veriskhealth.com
http://www.younginnovations.com.np/
http://pcs.com.np/
http://www.servingminds.com/
http://www.itechies.com.np/
http://www.worldtimeserver.com/
http://www.waituk.com/
http://www.youngminds.com.np/
http://www.nepasoft.com.np/
http://www.nirmal.com.np/
http://www.worldlink.com.np/
www.nepalwebdevelopment.com
http://www.viewnepal.net/
आइटिमा जमेकी अर्चना
अर्चना श्रेष्ठ
झण्डै एक बर्ष भयो मैले नेपाल
छोडेर आएको । अहिले मेलवर्न ,अष्टे्रलिया स्थित साइट्स एन् स्टोर्स कम्पनिमा आइटि अफिसरका रुपमा कार्यरत छु । अहिलेको समयमा राम्रो करिअर बनाउनका लागि पास्पोर्ट जस्तै बनेको छ सूचना तथा सञ्चार प्रबिधिको ज्ञान । विभिन्न सरकारी तथा निजी कार्यालय,अस्पताल,शैक्षिक संस्था,यातायात,बैकहरुमा हामी जस्ता आइटि प्रोफेसनलहरुका लागी अबसरका ढोका खुलेका छन् । संसारको जुनसुकै कुनाको काम घरमै बसेर गर्न सकिन्छ । दिनदिनै आइटी रोजगार असिमित र विश्वव्यापि बढ्ने क्रममा छ । नेपालमा आइसिटी - सूचना तथा सञ्चार प्रबिधि) को ब्यापारको निकै सुनौलो भविष्य देखेकि छु । नेपालमा रहदा ५ बर्ष सम्म मैले विदेसी कम्पनिको वेव डेभलप्मेन्टका काम गरें । मासिक पचास हजार आम्दानि हुन्थ्यो । नेपालीहरुको इमान्दारिता,मिहिनेती बानी , र विश्वासिला गुणबाट विदेसी अत्यन्तै खुसी छन् । थुप्रै यहाका कम्पनि हरु नेपालमा आएर काम गर्न इच्छुक छन् तर राजनितीक अस्थिरताले गर्दा असुरक्षित महशुष गरेका छन् ।
नेपाल जस्तो विकासोन्मुख देस त्यसै माथि महिला भएर पनि म अष्टे्रलिया प्रसिद्ध कम्पनिमा आइटि अफि
सर को जिम्मेवारी सम्हालिरहेकि छु । प्राबिधिक ब्यक्ति भएकाले मैले सधैं नया नया प्रबिधिका बारेमा पोख्त बन्नुपर्छ । सुचना प्रबिधि बारे थुप्रै नया कुराको ज्ञान लिने सिलसिलामा म यहाँ आइपुगेकि हुँ । तैपनि मेरो पहिलो प्राथमिकतामा मेरै देस नेपाललाइ राखेकि छु । हरेक दिन ,हरेक पल नेपालकै याद आइरहन्छ । कुनै न कुनै माध्यमबाट सम्पर्क भइरहन्छ । नया सपना र दृष्टिकोण बोकेर चाँडो भन्दा चाँडो स्वदेस र्फकने सोचमा छु ।
सुरुवात विद्युतिय सरकारको अर्थात् इ गर्भनेन्सको
जनताहरुलाइ सरकाले दिने सेवा ,सुबिधा छिटो र छरितो दिनु नै इ गर्भनेन्स हो । बिभिन्न कामको सिलसिलामा सरकारी मन्त्रालय र कार्यालय पुगेका मानिसहरु पर्याप्त जानकारी नपाएर अलमलमा पर्ने गरेका छन् । कसरी आफ्नो काम गर्ने ? कसलाइ भेट्ने ? कुन कुन कागजातहरु पेश गर्ने ? जस्ता कुरा थाह नपाएर रनभुल्लमा पर्ने गरेका छन् । अब त्यस्तो समस्याबाट जनताहरुले मुक्ति पाउनेभएका छन् । केहि बर्ष भित्रै नेपाल सरकारले इ गर्भनेन्स प्रणलिको सुरुवात गर्दैछ । जुन कामका लागि एडिबिले रु २५ लाख अमेरिकन डलर खर्च प्रधानमन्त्रि कार्यालयलाइ दिइसकेको छ । बाकी ६ लाख अमेरिकन डलर बराबरको खर्च नेपाल सरकार आफैले ब्योहोदैछ । त्यसको प्राबिधिक कामको जिम्मेवारी पाएको छ ,सूचना प्रबिधि उच्च स्तरिय आयोगले । " हामीले यहि काममा जोड दिइरहेका छौ. । यसबारेमा मानिसहरुमा उत्सुकता जगाउन आबश्यक छ । " आयोगका सदस्य सचिब जुद्ध बहादुर गुरुङले भने । इ गर्भनेन्स लागु भइसकेपछि हातबाट हुने सम्पुर्ण सरकारी काम कम्प्युटरबाटै हुनेछन् । मन्त्रालयहरु बिच सुचनाको आदान प्रदान बढ्नेछ, नागरिकहरुले नेपाल सरकारको वेव पोर्टलबाटै अन्य थुप्रै कामको जानकारी लिन सक्नेछन् । नागरिकता र पासपोर्ट पनि घरमै बसेर बनाउन सकिनेछ ।
अर्चना श्रेष्ठ
झण्डै एक बर्ष भयो मैले नेपाल
छोडेर आएको । अहिले मेलवर्न ,अष्टे्रलिया स्थित साइट्स एन् स्टोर्स कम्पनिमा आइटि अफिसरका रुपमा कार्यरत छु । अहिलेको समयमा राम्रो करिअर बनाउनका लागि पास्पोर्ट जस्तै बनेको छ सूचना तथा सञ्चार प्रबिधिको ज्ञान । विभिन्न सरकारी तथा निजी कार्यालय,अस्पताल,शैक्षिक संस्था,यातायात,बैकहरुमा हामी जस्ता आइटि प्रोफेसनलहरुका लागी अबसरका ढोका खुलेका छन् । संसारको जुनसुकै कुनाको काम घरमै बसेर गर्न सकिन्छ । दिनदिनै आइटी रोजगार असिमित र विश्वव्यापि बढ्ने क्रममा छ । नेपालमा आइसिटी - सूचना तथा सञ्चार प्रबिधि) को ब्यापारको निकै सुनौलो भविष्य देखेकि छु । नेपालमा रहदा ५ बर्ष सम्म मैले विदेसी कम्पनिको वेव डेभलप्मेन्टका काम गरें । मासिक पचास हजार आम्दानि हुन्थ्यो । नेपालीहरुको इमान्दारिता,मिहिनेती बानी , र विश्वासिला गुणबाट विदेसी अत्यन्तै खुसी छन् । थुप्रै यहाका कम्पनि हरु नेपालमा आएर काम गर्न इच्छुक छन् तर राजनितीक अस्थिरताले गर्दा असुरक्षित महशुष गरेका छन् ।नेपाल जस्तो विकासोन्मुख देस त्यसै माथि महिला भएर पनि म अष्टे्रलिया प्रसिद्ध कम्पनिमा आइटि अफि
सर को जिम्मेवारी सम्हालिरहेकि छु । प्राबिधिक ब्यक्ति भएकाले मैले सधैं नया नया प्रबिधिका बारेमा पोख्त बन्नुपर्छ । सुचना प्रबिधि बारे थुप्रै नया कुराको ज्ञान लिने सिलसिलामा म यहाँ आइपुगेकि हुँ । तैपनि मेरो पहिलो प्राथमिकतामा मेरै देस नेपाललाइ राखेकि छु । हरेक दिन ,हरेक पल नेपालकै याद आइरहन्छ । कुनै न कुनै माध्यमबाट सम्पर्क भइरहन्छ । नया सपना र दृष्टिकोण बोकेर चाँडो भन्दा चाँडो स्वदेस र्फकने सोचमा छु ।सुरुवात विद्युतिय सरकारको अर्थात् इ गर्भनेन्सको
जनताहरुलाइ सरकाले दिने सेवा ,सुबिधा छिटो र छरितो दिनु नै इ गर्भनेन्स हो । बिभिन्न कामको सिलसिलामा सरकारी मन्त्रालय र कार्यालय पुगेका मानिसहरु पर्याप्त जानकारी नपाएर अलमलमा पर्ने गरेका छन् । कसरी आफ्नो काम गर्ने ? कसलाइ भेट्ने ? कुन कुन कागजातहरु पेश गर्ने ? जस्ता कुरा थाह नपाएर रनभुल्लमा पर्ने गरेका छन् । अब त्यस्तो समस्याबाट जनताहरुले मुक्ति पाउनेभएका छन् । केहि बर्ष भित्रै नेपाल सरकारले इ गर्भनेन्स प्रणलिको सुरुवात गर्दैछ । जुन कामका लागि एडिबिले रु २५ लाख अमेरिकन डलर खर्च प्रधानमन्त्रि कार्यालयलाइ दिइसकेको छ । बाकी ६ लाख अमेरिकन डलर बराबरको खर्च नेपाल सरकार आफैले ब्योहोदैछ । त्यसको प्राबिधिक कामको जिम्मेवारी पाएको छ ,सूचना प्रबिधि उच्च स्तरिय आयोगले । " हामीले यहि काममा जोड दिइरहेका छौ. । यसबारेमा मानिसहरुमा उत्सुकता जगाउन आबश्यक छ । " आयोगका सदस्य सचिब जुद्ध बहादुर गुरुङले भने । इ गर्भनेन्स लागु भइसकेपछि हातबाट हुने सम्पुर्ण सरकारी काम कम्प्युटरबाटै हुनेछन् । मन्त्रालयहरु बिच सुचनाको आदान प्रदान बढ्नेछ, नागरिकहरुले नेपाल सरकारको वेव पोर्टलबाटै अन्य थुप्रै कामको जानकारी लिन सक्नेछन् । नागरिकता र पासपोर्ट पनि घरमै बसेर बनाउन सकिनेछ ।
विदेसी भुमीमा नेपाली उचाइ
रुद्र पाण्डे ,४५
धादिङ जिल्ला कानाकोटको एउटा निम्न मध्यमवर्गीय परिवारमा जन्मेर रुद्र पाण्डे, ४५, अमेरिकाको भेरिस्क हेल्थ कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी निर्देशकजस्तो महत्त्वपूर्ण पदमा पुगेका छन्
। नर्थइस्टर्न युनिभर्सिटी, बोस्टनबाट अर्थशास्त्रमा विद्यावारिधि र इलेक्टि्रकल इन्जिनियरिङ्मा बीए स्तरको शिक्षा हासिल गरेका पाण्डे कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत क्रिस क्राइडरपछि 'सेकेन्ड म्यान' हुन् । स्वास्थ्यसँग सरोकार राख्ने सफ्टवेयर बनाउने यो कम्पनी अमेरिकामा स्थापित अन्य कम्पनीहरूभन्दा अग्रस्थानमा आउँछ । विश्वका आधा दर्जन मुलुकमा खोलिएका यस कम्पनीका शाखा कार्यालयमा पाँच हजारभन्दा बढी कर्मचारी कार्यरत छन् । ठूलो परिमाणको कारोबार गर्ने भेरिस्क हेल्थ कम्पनीले नेपालस्थित पाण्डेको डीटूहकआई कम्पनीलाई किनिसकेको छ । काठमाडौँस्थित कम्पनीमा तीन सय कर्मचारीबाट एक हजार पुर्याउने लक्ष्य छ पाण्डेको । नेपाली प्रविधिलाई विश्वका अन्य मुलुकमा पुर्याउन अथक प्रयासमा छन् उनी । भन्छन्, "नेपाली इन्जिनियरहरू निकै मिहिनेती र इमानदार छन्, त्यसैले अन्तर्राष्ट्रिय आईटीको बजारमा नेपालीहरूले अलग पहिचान बनाएका छन् ।"
रुद्र पाण्डे ,४५
धादिङ जिल्ला कानाकोटको एउटा निम्न मध्यमवर्गीय परिवारमा जन्मेर रुद्र पाण्डे, ४५, अमेरिकाको भेरिस्क हेल्थ कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी निर्देशकजस्तो महत्त्वपूर्ण पदमा पुगेका छन्
। नर्थइस्टर्न युनिभर्सिटी, बोस्टनबाट अर्थशास्त्रमा विद्यावारिधि र इलेक्टि्रकल इन्जिनियरिङ्मा बीए स्तरको शिक्षा हासिल गरेका पाण्डे कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत क्रिस क्राइडरपछि 'सेकेन्ड म्यान' हुन् । स्वास्थ्यसँग सरोकार राख्ने सफ्टवेयर बनाउने यो कम्पनी अमेरिकामा स्थापित अन्य कम्पनीहरूभन्दा अग्रस्थानमा आउँछ । विश्वका आधा दर्जन मुलुकमा खोलिएका यस कम्पनीका शाखा कार्यालयमा पाँच हजारभन्दा बढी कर्मचारी कार्यरत छन् । ठूलो परिमाणको कारोबार गर्ने भेरिस्क हेल्थ कम्पनीले नेपालस्थित पाण्डेको डीटूहकआई कम्पनीलाई किनिसकेको छ । काठमाडौँस्थित कम्पनीमा तीन सय कर्मचारीबाट एक हजार पुर्याउने लक्ष्य छ पाण्डेको । नेपाली प्रविधिलाई विश्वका अन्य मुलुकमा पुर्याउन अथक प्रयासमा छन् उनी । भन्छन्, "नेपाली इन्जिनियरहरू निकै मिहिनेती र इमानदार छन्, त्यसैले अन्तर्राष्ट्रिय आईटीको बजारमा नेपालीहरूले अलग पहिचान बनाएका छन् ।" 
No comments:
Post a Comment